Các bạn đang du học tại Nhật Bản hoặc từng nghĩ đến việc chọn một ngôi trường đại học tại đất nước này chắc đã từng nghe về HENSACHI (偏差値). Hensachi được coi là chỉ số tham khảo dành cho học sinh người Nhật. Là du học sinh, chúng ta có thể dùng hensachi để biết trường nào tốt và trường nào rất tốt. Nếu bạn nào còn có những thắc mắc hensachi là gì thì hãy cùng chúng mình tìm hiểu về chỉ số này nhé.

1. HENSACHI là gì?

Đây là công thức tính hensachi:偏差値 = (自分の点数 - 平均点) / 標準偏差 * 10 + 50
Dịch sang tiếng việt: Hensachi = (Điểm của bạn - Điểm trung bình) / Độ lệch chuẩn * 10 + 50
Nói một cách đơn giản, hensachi là phương pháp đánh giá kết quả kỳ thi của 1 NGƯỜI so với MỨC TRUNG BÌNH CHUNG được coi là 50.

Nếu hensachi của bạn là 55, hay 60 tức là thành tích của bạn cao hơn so với mức trung bình chung của mọi người.Còn nếu hensachi của bạn chỉ là 45, 40 tức là kết quả thi của bạn thấp hơn so với mức trung bình chung của mọi người.

Điều này đồng nghĩa với việc các trường đại học danh tiếng sẽ có hensachi rất cao, ví dụ năm 2024, hensachi khoa Y của Trường Đại học Tokyo (東京大学[理Ⅲ]) là 72.5 (theo trang minkou.jp). Ngược lại, một số trường đại học có hensachi rất thấp. Ngay cả trong một trường đại học nổi tiếng thì hensachi của các khoa cũng khác nhau.

Nhìn chung, khoa thế mạnh của 1 trường đại học danh tiếng thì hensachi rất cao, khoảng trên 70. Hensachi từ 65 trở lên thường là các trường đại học được đánh giá rất tốt. 60 trở lên là các trường khá tốt. 50-60 là các trường trung bình. 45-50 thường được đánh giá là các trường không tốt. Dưới 45 thì được đánh giá là rất không tốt.

2. Tại sao cần có HENSACHI?

Ở Việt Nam, kỳ thi đại học thường lấy 3 môn để xét tuyển. Ví dụ ngành IT ở đại học A nào đó năm ngoái lấy điểm chuẩn là 27 điểm, có nghĩa là nếu bạn thi đạt 27 điểm (hoặc sau khi cộng điểm ưu tiên thì đạt 27 điểm trở lên) thì bạn trúng tuyển vào ngành này. Tuy nhiên, mỗi năm mỗi khác, có thể là do ngành đó trở nên hot hơn, nhiều bạn muốn nộp vào, hoặc năm nay đề thi dễ hơn nên nhiều bạn đạt điểm cao hơn thì điểm chuẩn cũng sẽ nhỉnh hơn năm trước. Vì vậy có khi năm nay dù đạt 27 điểm vẫn “rớt” như thường.

Khi căn cứ vào điểm các năm để nộp hồ sơ thì có nhiều rủi ro như vì năm ngoái điểm đậu thấp nên ai cũng nghĩ sẽ dễ vào, vì thế nhiều người nộp khiến điểm chuẩn lên cao, thế là nhiều người lại trượt. Ngược lại, ngành năm ngoái lấy điểm cao thì không ai dám nộp, nên điểm đậu lại thấp xuống, khiến nhiều bạn lại lỡ mất cơ hội vào ngành mình thích.Để tránh điều này xảy ra, ở Nhật người ta đã tìm ra công cụ gọi là “hensachi”. Vậy hensachi là gì mà có thể giải quyết được bài toán này?

3. HENSACHI do ai tính và dành cho ai?

Để vào trường đại học ở Nhật Bản, thông thường nếu là du học sinh bạn sẽ phải thi kỳ thi EJU (kỳ thi lưu học Nhật Bản) và nộp kết quả thi. Trong khi đó, người Nhật sẽ thi kỳ thi Center (là kỳ thi chung để sơ tuyển đại học). Thông thường, khi bạn người Nhật tên A tới các trung tâm luyện thi (gọi là JUKU (塾 thục)) thì các trung tâm sẽ cho học sinh biết năm trước điểm kỳ thi Center để đậu vào một ngành B của một trường C nào đó là bao nhiêu.

Nhưng cũng như tất cả các kỳ thi, điểm Center mỗi kỳ mỗi khác tùy vào mức độ khó dễ của đề. Do đó, cái quan trọng ở đây không phải là điểm số mà là THỨ HẠNG CỦA BẠN trong số những người đi thi. Bạn nằm trong TOP 10%, 20% hay 30%...

Thông thường thì dữ liệu các trường sẽ cho biết là năm ngoái bao nhiêu người thi, bao nhiêu người đậu, nhưng không hề cho số liệu là điểm nào thì đậu hay TOP bao nhiêu thì đậu, càng không công bố hensachi, nên không hề có con số chính thức.

Vậy hensachi được tính như thế nào? Đó là, cho tất cả học sinh một ngành hay một khối (tương tự như khối A hay khối kỹ thuật ở VN) làm đề thi thử đại học (mô phỏng kỳ thi Center), từ đó tính ra điểm % của mỗi học sinh. Ví dụ bạn A có điểm nằm ở vị trí 80% (hơn 80% các bạn khác). Sau đó, bạn A này đi thi thật đại học. Ví dụ bạn A đậu ngành B, từ đó biết được là nếu hơn 80% học sinh khác thì có khả năng đậu. Trong tất cả các bạn đậu ngành B của trường C, tìm người thấp điểm nhất khi thi thử mà vẫn đậu, giả sử là 75%. Như vậy có thể suy đoán là nếu điểm từ 75% trở lên thì sẽ đậu, mà điểm này tương ứng với hensachi khoảng 56-57. Bạn có thể tham khảo bảng hensachi tại link

Như vậy, hensachi là từng trung tâm luyện thi tính ra từ kết quả thi thử ở trung tâm mình. Vì thế, mỗi trung tâm sẽ tính ra hensachi khác nhau (tùy chất lượng học sinh đầu vào và chất lượng đề thi thử có giống thi thật hay không) và để tham khảo là chính.

Để tra hensachi, các bạn chỉ cần lên google gõ theo cú pháp: Tên trường + Tên ngành + Hensachi. Ví dụ: 東京大学　医学部　偏差値

4. Chốt lại

Như đã nói ở trên thì hensachi là chỉ số tham khảo dành cho học sinh người Nhật. Là du học sinh, chúng ta chỉ có thể dùng hensachi để biết trường nào tốt và trường nào rất tốt. Khi là du học sinh, chúng ta đã có cơ hội tiếp xúc một ngôn ngữ mới, kiến thức, trải nghiệm mới, vì vậy quan trọng là chúng ta tìm được ngồi trường phù hợp với bản thân mình nhất. Hensachi không phải là tất cả mà còn có chế độ hỗ trợ du học sinh của trường, các nguồn học bổng, cộng đồng tại ngôi trường đó. Vì vậy các bạn có thể hỏi thêm các anh chị đi trước, nếu có thể kết nối với các cựu học sinh người Việt của trường thì sẽ có được những thông tin rất quý giá, như một “insider” (người trong cuộc)!

Chúng mình chúc bạn sẽ chọn được một ngôi trường ưng ý tại Nhật nhé!

Nguồn tham khảo:

• Hensachi khoa Y của Trường Đại học Tokyo
• Công thức tính hensachi
• Hensachi (độ khó đại học Nhật Bản) và xếp hạng đại học ở Nhật