Nhật Bản mang đến cho du học sinh hệ thống giáo dục đa dạng, được chia thành hai nhóm chính: Rikei (khoa học tự nhiên, kỹ thuật) và Bunkei (xã hội, văn hóa). Bài viết này tổng hợp các nhóm ngành học cơ bản, cơ hội nghề nghiệp, và những ngành “hot” được du học sinh Việt Nam ưa chuộng, giúp bạn định hướng tương lai khi du học tại xứ sở hoa anh đào.

I. Sự phân ngành theo nhóm Rikei (理系) và Bunkei (文系)

Tại Nhật Bản, các ngành học ở bậc đại học và cao đẳng thường được chia thành hai nhóm chính: Rikei (理系) và Bunkei (文系). 

•  Rikei (理系): Bao gồm các ngành khoa học tự nhiên, kỹ thuật, công nghệ và y tế. Đây là nhóm ngành đòi hỏi khả năng phân tích, tính toán và nghiên cứu thực nghiệm cao. Các ngành thuộc nhóm này thường yêu cầu du học sinh có nền tảng về khoa học tự nhiên như toán, lý, hoá và sinh học.
•  Bunkei (文系): Là các ngành liên quan đến xã hội, văn hóa, ngôn ngữ và kinh tế. Nhóm ngành này yêu cầu khả năng tư duy logic, phân tích tình huống, và sự hiểu biết về con người và xã hội. Các sinh viên theo học Bunkei thường có nền tảng tốt về văn học, ngôn ngữ, lịch sử và địa lý.

II. Các nhóm ngành học cơ bản tại Nhật Bản

1. Nhóm ngành Luật pháp, Chính trị (法学・政治系)

Nhóm ngành này cung cấp kiến thức về hệ thống pháp luật, chính trị, và quản lý công. Các ngành này bao gồm Luật học, Khoa học Chính trị, và Quản trị công. Sinh viên sẽ được học về các khía cạnh pháp lý trong nước và quốc tế cũng như các hệ thống chính trị khác nhau trên thế giới.

Cơ hội nghề nghiệp: luật sư, nhà ngoại giao, nhân viên cơ quan nhà nước và cơ quan hợp tác quốc tế,...

2. Nhóm ngành Kinh tế, Kinh doanh, Thương mại (経済・経営・商学系)

Đây là một trong những nhóm ngành phổ biến nhất tại Nhật Bản, bao gồm các chuyên ngành như Kinh tế học, Kinh doanh, Tài chính, Marketing và Quản trị doanh nghiệp. Sinh viên học ngành này sẽ được đào tạo về quản lý tài chính, phân tích thị trường và chiến lược kinh doanh trong môi trường toàn cầu.

Cơ hội nghề nghiệp: nhà kinh tế, quản lý doanh nghiệp, chuyên viên tài chính,...

3. Nhóm ngành Nghệ thuật, Sáng tạo (芸術・創作系)

Nhóm ngành này dành cho những sinh viên có đam mê về nghệ thuật, thiết kế và sáng tạo. Bao gồm các chuyên ngành như Hội họa, Điêu khắc, Thiết kế đồ họa, Thiết kế nội thất, và Phim ảnh. Các trường đại học và cao đẳng Nhật Bản cung cấp môi trường học tập hiện đại và tiên tiến để sinh viên phát triển năng lực sáng tạo của mình.

Cơ hội nghề nghiệp: họa sĩ, nhà thiết kế, đạo diễn, diễn viên, ca sĩ,... 

4. Nhóm ngành Văn hóa, Văn học (文化・文学系)

Nhóm ngành này bao gồm các lĩnh vực nghiên cứu về văn học, văn hóa, lịch sử và triết học. Sinh viên sẽ được tìm hiểu về văn học Nhật Bản, văn học phương Tây, triết học cổ điển và hiện đại, cùng với các kiến thức về các nền văn hóa trên thế giới.

Cơ hội nghề nghiệp: nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa, giáo viên, nhân viên cơ quan hợp tác văn hoá, hướng dẫn viên du lịch,...

5. Nhóm ngành Ngoại ngữ, Quan hệ quốc tế (国際・語学系)

Những sinh viên đam mê ngôn ngữ và các mối quan hệ quốc tế có thể theo học các chuyên ngành như Ngôn ngữ học, Phiên dịch, Dịch thuật, và Quan hệ Quốc tế. Nhóm ngành này giúp sinh viên phát triển kỹ năng giao tiếp quốc tế, đồng thời có khả năng làm việc trong các môi trường đa văn hóa.

Cơ hội nghề nghiệp: biên phiên dịch, nhà ngoại giao,...

6. Nhóm ngành Kinh tế đời sống và Gia đình (生活・家政系)

Nhóm ngành này bao gồm các lĩnh vực liên quan đến quản lý gia đình, dinh dưỡng, giáo dục mầm non, và thiết kế nội thất. Sinh viên sẽ học cách quản lý tài chính gia đình, chế độ dinh dưỡng, cũng như các kỹ năng chăm sóc và giáo dục trẻ nhỏ.

Cơ hội nghề nghiệp: chuyên gia dinh dưỡng, nhà thiết kế thời trang,..

7. Nhóm ngành Y tế, Phúc lợi (医療・福祉系)

Những sinh viên yêu thích công việc chăm sóc sức khỏe và phúc lợi xã hội có thể lựa chọn các ngành như Y, Điều dưỡng, Vật lý trị liệu, Công tác xã hội và Tâm lý học. Nhóm ngành này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Nhật Bản đang có dân số già hóa nhanh chóng.

Cơ hội nghề nghiệp: bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên vật lý trị liệu, nhân viên phúc lợi xã hội (介護 - kaigo),...

8. Nhóm ngành Khoa học Tổng hợp và Nhân văn (人間・総合科学系)

Đây là nhóm ngành nghiên cứu về con người và các vấn đề xã hội phức tạp. Sinh viên sẽ học về tâm lý học, xã hội học, triết học và giáo dục nhằm tìm hiểu về con người, tâm lý và hành vi trong các bối cảnh khác nhau.

Cơ hội nghề nghiệp: nhà nghiên cứu, chuyên gia  tâm lý, chuyên viên tư vấn xã hội,...

9. Nhóm ngành Giáo dục Đào tạo (教育・教員養成系)

Sinh viên có thể học về các phương pháp giáo dục và đào tạo giáo viên từ cấp mầm non đến đại học. Ngành này bao gồm Giáo dục mầm non, Tiểu học, Trung học, và Giáo dục đặc biệt.

 Cơ hội nghề nghiệp: giáo viên, nhà giáo dục,...

10. Nhóm ngành Trái đất và Môi trường (地球・環境系)

Nhóm ngành này tập trung vào nghiên cứu về môi trường tự nhiên và các giải pháp bảo vệ môi trường. Các sinh viên có thể học về Khoa học Môi trường, Địa chất, và Khí hậu học, và đóng góp vào các nỗ lực bảo vệ hành tinh. Đây cũng là một nhóm ngành đang trở nên hot trong thời gian gần đây khi các quốc gia bao gồm cả Việt Nam và Nhật Bản, đang nỗ lực thực hiện chiến lược Chuyển đổi xanh

Cơ hội nghề nghiệp: nhà địa chất, chuyên gia môi trường,...

11. Nhóm ngành Nông nghiệp, Thủy lợi (膿学・水産学系)

Nhóm ngành này bao gồm các chuyên ngành về Nông nghiệp, Nuôi trồng thủy sản, và Công nghệ sinh học. Sinh viên sẽ học về cách sản xuất và quản lý nông nghiệp bền vững, cũng như các phương pháp tiên tiến trong nuôi trồng thủy sản.

Cơ hội nghề nghiệp: kỹ sư nông nghiệp, kỹ sư thuỷ lợi, nhà nghiên cứu thuỷ sản,...

12. Nhóm ngành Khoa học Tự nhiên (理学系)

Sinh viên học các chuyên ngành về Toán học, Vật lý, Hóa học và Sinh học trong nhóm ngành này. Nhóm ngành này chú trọng vào nghiên cứu khoa học cơ bản và phát triển công nghệ mới để giải quyết các vấn đề của thế giới hiện đại.

Cơ hội nghề nghiệp: nhà nghiên cứu khoa học, kỹ sư, giảng viên,...

13. Nhóm ngành Công nghệ, Công nghiệp (工学系)

Đây là nhóm ngành đào tạo các kỹ sư và nhà khoa học công nghệ. Sinh viên có thể lựa chọn các chuyên ngành như Kỹ thuật Điện, Cơ khí, Công nghệ Thông tin, và Công nghệ Vật liệu. Đây là một trong những nhóm ngành được ưa chuộng tại Nhật Bản, đặc biệt là trong các tập đoàn công nghệ lớn. Ngành này đang có nhu cầu lớn về nhân lực trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra. Chuyển đổi số, Internet vạn vật, Trí tuệ nhân tạo, công nghệ bán dẫn đã trở thành lĩnh vực bao phủ mọi mặt của đời sống hiện nay. 

Cơ hội nghề nghiệp: kỹ sư phần mềm, kỹ sư cơ khí, kỹ sư công nghệ sinh học, kỹ sư bán dẫn,...

14. Nhóm ngành Kiến trúc, Xây dựng (建築・土木系)

Nhóm ngành này cung cấp kiến thức về thiết kế và xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp. Sinh viên sẽ học về thiết kế kiến trúc, xây dựng công trình và kỹ thuật xây dựng bền vững.

Cơ hội nghề nghiệp: kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng,...

15. Nhóm ngành Thể dục, Thể thao (体育・健康科学系)

Nhóm ngành này dành cho những sinh viên quan tâm đến sức khỏe, thể thao và thể dục. Bao gồm các chuyên ngành như Khoa học Thể thao, Quản lý Sự kiện Thể thao, và Y học Thể thao. Sinh viên có thể làm việc trong các lĩnh vực liên quan đến chăm sóc sức khỏe và tổ chức sự kiện thể thao.

 Cơ hội nghề nghiệp: huấn luyện viên, vận động viên chuyên nghiệp,...

16. Nhóm ngành Xã hội và Truyền thông (社会・マスコミ系)

Nhóm ngành này bao gồm các lĩnh vực như Báo chí, Truyền thông, Truyền hình và Quan hệ công chúng. Sinh viên sẽ học cách tạo dựng và quản lý thông tin trong các phương tiện truyền thông hiện đại.

Cơ hội nghề nghiệp: nhà báo, chuyên viên truyền thông,...

III. Nhóm ngành hot nổi tiếng dành cho du học sinh Việt Nam tại Nhật Bản

Các ngành hot được nhiều du học sinh Việt Nam lựa chọn tại Nhật Bản bao gồm:  

•  Công nghệ thông tin (IT), đặc biệt trong các lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng và phát triển phần mềm.Với nhu cầu nhân lực cao, lương cao ổn định,  đây là ngành được “vua của mọi nghề “ trong thời điểm hiện tại. 
• Điều dưỡng và các ngành y  tế phúc lợi: Nhật Bản đang thiếu hụt nhân lực trong lĩnh vực y tế và phúc lợi, đặc biệt là điều dưỡng viên.  Nhân lực nước ngoài được ưa chuộng nhằm đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của dân số già. Ngành này cũng là một trong những ngành cơ hội định cư cao sau khi tốt nghiệp
•  Kinh doanh quốc tế  và Marketing: Sự phát triển nhanh của giao thương kinh tế và toàn cầu hoá nền  kinh tế đòi hỏi một lượng lớn nhân lực trong các ngành này. Đối với ngành này bạn có khả năng tìm được việc làm  trong  doanh nghiệp Nhật lớn cũng như các tập đoàn đa quốc gia có vốn đầu tư nước ngoài (外資系）
•  Cơ Khí, Điện Tử:  Nhật Bản nổi tiếng với ngành công nghiệp sản xuất ô tô và điện tử.  Ngành này có mức lương cao và nhiều cơ hội làm việc tại các tập đoàn lớn như Toyota, Sony, Panasonic.
•  Ngành tiếng Nhật  và Dịch thuật: trong  bối cảnh việc giao lưu kinh tế của hai nước Việt Nam và Nhật Bản ngày càng phát triển, số lượng người Việt tại Nhật tăng nhanh, nhu cầu nhân lực của ngành này rất lớn.

IV. Kết Luận

Nhật Bản là điểm đến lý tưởng cho du học sinh với nhiều ngành học đa dạng và chất lượng cao. Tùy vào sở thích và định hướng nghề nghiệp, bạn có thể lựa chọn ngành học phù hợp tại các trường đại học, cao đẳng, hoặc trường chuyên môn(senmon). Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan và đưa ra quyết định đúng đắn cho tương lai của mình. Chúc bạn thành công trên con đường du học tại Nhật Bản!